I. KHI KHO LẠNH ĐÓNG ĐÁ – ĐÓ KHÔNG CHỈ LÀ VẤN ĐỀ THẨM MỸ
Là một người làm nghề kỹ thuật nhiệt gần 10 năm, tôi nhận được rất nhiều cuộc gọi từ các chủ doanh nghiệp hải sản, thực phẩm, dược phẩm, và trung tâm logistics lạnh với một tình trạng chung: “Kho của tôi bị đóng đá đầy trần, dàn lạnh cứ bị bám băng, nền trơn trượt và càng lúc càng tốn điện.”
Nếu bạn cũng đang gặp tình trạng này, hãy hiểu rằng:
Hiện tượng đóng đá bên trong kho lạnh không bao giờ là “bình thường” cả. Đó là một dấu hiệu cho thấy hệ thống của bạn đang có lỗi thiết kế, vận hành sai cách, hoặc thi công không chuẩn mực.
Và đáng tiếc hơn, phần lớn các doanh nghiệp chỉ phát hiện ra sự nguy hiểm tiềm ẩn khi hậu quả đã xảy ra: hàng hóa bị hư, hệ thống lạnh hỏng, chi phí điện tăng gấp đôi.
Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến mà chúng tôi ghi nhận sau hàng trăm dự án khảo sát, xử lý thực tế trên khắp Việt Nam và Đông Nam Á:
1. Không khí ẩm xâm nhập vào bên trong kho
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Không khí bên ngoài chứa hơi ẩm. Khi chui lọt vào trong kho lạnh, nơi có nhiệt độ dưới 5°C hoặc âm sâu đến -18°C, hơi ẩm sẽ ngưng tụ và đông cứng – tạo thành băng.
Không khí ẩm xâm nhập có thể đến từ:
- Cửa kho mở ra vào quá thường xuyên
- Cửa kho không kín khít (ron cao su lỏng lẻo, bản lề lệch)
- Lắp đặt panel cách nhiệt không đúng kỹ thuật, bị rò rỉ ở mối nối, khe hở, hoặc không xử lý foam PU kỹ ở các điểm yếu – đây là lỗi cực kỳ phổ biến nhưng ít ai chú ý.
❗ Lưu ý chuyên sâu: Khi panel bị hở hoặc thiếu lớp cách ẩm (vapor barrier), hơi nước từ bên ngoài sẽ “thấm ngược” vào lớp panel, tạo nên tình trạng ẩm ngầm, đóng đá bên trong vách hoặc trên trần. Đây là nguyên nhân âm thầm gây hỏng panel, giảm tuổi thọ kho.
2. Chu trình xả đá (defrost) của dàn lạnh không hiệu quả
Mỗi hệ thống dàn lạnh công nghiệp đều cần có chu kỳ xả đá định kỳ. Nếu bạn xả đá quá ít, hoặc hệ thống điện trở/gas nóng bị lỗi, đá sẽ tích tụ ngày càng nhiều. Ngược lại, nếu xả quá thường xuyên hoặc không đúng thời điểm, cũng gây mất ổn định nhiệt độ kho, tạo dao động ẩm.
3. Lưu thông gió trong kho bị tắc nghẽn hoặc thiết kế kém
Không khí không được đối lưu đồng đều sẽ tạo ra vùng “chết gió”, nơi hơi ẩm có điều kiện tích tụ và đóng băng – đặc biệt ở các vị trí xa dàn lạnh, trên trần cao hoặc sau các chồng hàng.
4. Nhiệt độ vận hành kho chưa đúng dải lý tưởng theo loại sản phẩm
Ví dụ: Kho cấp đông -25°C bảo quản hải sản không nên mở cửa quá thường xuyên. Nếu nhiệt độ không ổn định, việc dao động nhiệt cũng tạo điều kiện hình thành băng đá trên bề mặt hàng và dàn lạnh.
Kho lạnh bị đóng đá bên trong không chỉ làm xấu hình ảnh nhà máy mà còn gây ra:
- Tăng chi phí vận hành: Đá là vật cản truyền nhiệt. Khi dàn lạnh bị đóng đá, khả năng trao đổi nhiệt giảm, máy nén phải hoạt động liên tục, tiêu thụ điện tăng cao.
- Hư hỏng thiết bị lạnh: Băng đá gây chèn quạt, làm cháy motor, kẹt cánh, vỡ ống đồng. Máy nén dễ hỏng vì hoạt động quá tải.
- Nguy cơ mất an toàn: Đá rơi từ trần xuống, trơn trượt nền kho, gây tai nạn lao động. Đặc biệt nguy hiểm với kho cấp đông cao 6–8m.
- Giảm chất lượng sản phẩm: Đá đọng làm dao động nhiệt độ kho, ảnh hưởng đến độ tươi sống của hàng hải sản, nông sản hoặc dược phẩm.
IV. GIẢI PHÁP KỸ THUẬT ĐỂ KHẮC PHỤC VÀ NGĂN CHẶN
Để xử lý và phòng ngừa đóng đá hiệu quả, cần tiếp cận theo hệ thống:
1. Khảo sát lại toàn bộ hệ thống cửa và điểm rò rỉ hơi ẩm
- Thay ron cao su, bản lề, bản khóa.
- Dán bổ sung lớp barrier chống ẩm.
- Gắn màn nhựa PVC hoặc rèm gió khí.
- Giới hạn tần suất mở cửa – nên dùng cửa lùa tự động cho kho lớn.
2. Kiểm tra chất lượng thi công panel cách nhiệt
- Kiểm tra vị trí mối nối, bo góc, chân vách, lỗ xuyên ống.
- Sử dụng thiết bị đo độ ẩm để phát hiện rò rỉ tiềm ẩn.
- Nếu phát hiện lỗi thi công, cần xử lý foam PU bổ sung hoặc tháo sửa cục bộ.
3. Nâng cấp hoặc điều chỉnh chu kỳ xả đá
- Chuyển từ xả đá bằng thời gian sang xả đá theo cảm biến nhiệt độ/thời gian kết hợp.
- Với kho cấp đông lớn, nên ưu tiên dùng gas nóng hoặc điện trở công suất lớn, kèm hệ thống thoát nước đá hợp lý.
4. Tối ưu lại luồng gió trong kho
- Bố trí thêm quạt đối lưu hoặc tăng số lượng dàn lạnh.
- Điều chỉnh hướng gió theo layout kho và cách xếp hàng.
Kho lạnh là tài sản lớn của mỗi doanh nghiệp. Nếu hiện tượng đóng đá xảy ra, đừng chỉ cạo đá cho xong – hãy tìm nguyên nhân gốc rễ. Việc đầu tư sửa chữa, cải tiến đúng cách sẽ giúp bạn:
- Tiết kiệm chi phí điện
- Kéo dài tuổi thọ thiết bị
- Giữ an toàn cho hàng hóa và nhân sự
- Tạo hình ảnh nhà máy chuyên nghiệp, đạt chuẩn HACCP hoặc ISO
📞 Bạn đang có kho lạnh bị đóng đá? Hãy liên hệ để được chúng tôi khảo sát miễn phí và tư vấn giải pháp tối ưu nhất:
📱 0387675454
🌐 Website: vmtech.vn
📘 Fanpage: Vmtech - HVAC solution
